Ψηφιακό βιβλίο με φωτογραφίες

Ένα σύντομο ψηφιακό βιβλίο με φωτογραφίες από κάποιες δραστηριότητες που

πραγματοποιήθηκαν στη διετία 2020-2022, στη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος

Erasmus+ που υλοποίησε το 2ο Δημοτικό Σχολείο, με τίτλο "Διαχειριζόμαστε την ποικιλο-

μορφία στην τάξη, συμβάλλουμε στη συνοχή της Ευρώπης".

Πρόκειται για δραστηριότητες στα πλαίσια της διάχυσης του προγράμματος αλλά και δραστη-

ριότητες εφαρμογής στην τάξη της αποκτηθείσας από την επιμόρφωση γνώσης .

Η διάρκεια του προγράμματος έληξε. Ωστόσο η δράση των εκπαιδευτικών συνεχίζεται.

Για να έχουμε το σχολείο που οραματιστήκαμε: ένα σχολείο για όλα τα παιδιά!

"Η Γωνιά της Ηρεμίας": Μια καινοτόμα δράση

στο 2^ο Δημοτικό Σχολείου Ναυπλίου

Το σχολείο μας (2^ο Δημοτικό Σχολείο Ναυπλίου) στις 30 Αυγούστου μέχρι 4 Σεπτεμβρίου 2021 επισκέφτηκε τη Φλωρεντία της Ιταλίας στα πλαίσια  του προγράμματος ERASMUS+ με τίτλο «Διαχειριζόμαστε την ποικιλομορφία στην τάξη, συμβάλλουμε στη συνοχή της Ευρώπης». Στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος ήταν η δυνατότητα ισότιμης πρόσβασης όλων των μαθητών στη μαθησιακή διδασκαλία. Πρακτικές όπως η υιοθέτηση αξιών, η καλλιέργεια συναισθηματικής νοημοσύνης και η πρόληψη της βίας, της απομόνωσης και του σχολικού εκφοβισμού ήταν μερικές από τις βασικές αρχές του συγκεκριμένου προγράμματος.

Την περίοδο του  Οκτωβρίου του 2021 στα πλαίσια της ενδοσχολικής  επιμόρφωσης των διδασκόντων  παρουσιάστηκαν όλες οι δράσεις που υλοποιήθηκαν στην Ιταλία. Μια από τις δράσεις που παρακολούθησαν οι εκπαιδευτικοί ήταν η «Γωνιά της ηρεμίας», η οποία εφαρμόστηκε στη συνέχεια στη σχολική μονάδα. H «Γωνιά της ηρεμίας» κίνησε το ενδιαφέρον της εκπαιδευτικού ΠΕ70 της Α2 τάξης Ταμπάκη Γεωργίας,  που αποφάσισε να υλοποιήσει τη δράση στην τάξη της, καθώς  σχετιζόταν με τη διαχείριση των συναισθημάτων. Η δράση εντάχθηκε στη θεματική ενότητα των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη».

                                Η υλοποίησης της καινοτομίας

Η δράση ξεκίνησε να δημιουργείται σταδιακά από τα τέλη Οκτωβρίου και εφαρμόστηκε μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς.

 

 

 

 

Όπως και με όλα όσα εφαρμόζονται στη σχολική τάξη, έτσι και με τη γωνιάς της ηρεμίας υπήρξε μια καθοδήγηση των μαθητών για την αξιοποίησή της από τους μαθητές. Εφαρμόστηκε συγκεκριμένη διαδικασία, ώστε όλα τα παιδιά να κατανοήσουν τη χρήση της. Πιο συγκεκριμένα αξιοποιήθηκαν για την εισαγωγή της γωνιάς της ηρεμίας ποικίλοι τρόποι προσέγγισης, ώστε να γίνει κατανοητή από όλους τους μαθητές της τάξης η θεωρητική προσέγγισή της. Αρχικά στην ολομέλεια πραγματοποιήθηκε η ανάγνωση  του βιβλίου «Έτσι αισθάνομαι», που πραγματευόταν τα  συναισθήματα και έγινε μια συζήτηση για αυτά. Στη συνέχεια τα παιδιά με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού έπαιξαν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι «Τα Πρώτα μου Συναισθήματα». Δόθηκαν σε όλους τους μαθητές  μικρά καρτελάκια που ήταν πάνω ζωγραφισμένα πρόσωπα χαρούμενα – λυπημένα – θυμωμένα και πρόσωπα που εξέφραζαν την ντροπή. Αφού τα επεξεργάστηκαν οι μαθητές  η εκπαιδευτικός άρχισε να περιγράφει κάποια περιστατικά και τα παιδιά σήκωναν το ταμπελάκι που εξέφραζε τα συναίσθημα που βίωνε ο χαρακτήρας κάθε φορά.

 

 

 

 

 

Μετά το τέλος του παιχνιδιού και αφού είχαν κατανοήσει τα παιδιά την έννοια των βασικών συναισθημάτων, η εκπαιδευτικός τα σύστησε με τη «Γωνιά της ηρεμίας» και τα ενημέρωσε ότι είναι ένα μέρος, που μπορούν να πηγαίνουν για να ελέγχουν τα συναισθήματά τους. Στη γωνιά είχαν τοιχοκολληθεί σε αφίσα πρόσωπα που απεικόνιζαν τα συναισθήματα, ώστε τα παιδιά να αναγνωρίζουν το συναίσθημα που βιώνουν και είχαν τοποθετηθεί αντικείμενα που είχε επιλέξει η εκπαιδευτικός για να βοηθούν τα παιδιά να ηρεμήσουν (π.χ. κύβος του Ρούμπι, ζωγραφική, ανάσες ηρεμίας, κ.α.). Τέλος αναδείχθηκε ο στόχος ύπαρξης της συγκεκριμένης γωνιάς που είναι η αρχική αναγνώριση του συναισθήματος, που νιώθει το εκάστοτε παιδί και στη συνέχεια έγινε αντιληπτή η σημασία του σωστού τρόπου διαχείρισής του.

Εξέλιξη της καινοτομίας

Η «Γωνιά της ηρεμίας»  άρχισε να λειτουργεί στα μέσα Νοέμβρη. Αρχικά οι μαθητές ήταν διστακτικοί. Τους εντυπωσίασε πολύ ο χώρος και τα περισσότερα από αυτά επιδίωκαν να την παρατηρούν, αλλά κανένας μαθητής δεν τη χρησιμοποίησε για το σκοπό που έπρεπε. Αυτό το γεγονός προβλημάτισε την εκπαιδευτικό, η οποία προσπάθησε να βρει έναν εναλλακτικό τρόπο να  αναδείξει τη γωνιά και τον ρόλο της. Τότε συνέβη ένα περιστατικό που έλυσε το συγκεκριμένο θέμα.  Μία μαθήτρια λόγω διαπληκτισμού στο διάλειμμα με συμμαθητές της αισθάνθηκε την ανάγκη να κάνει χρήση της γωνιάς για να αναλογιστεί τόσο το συμβάν, όσο και την αντίδραση που είχε. Η μαθήτρια, λοιπόν, μπήκε στην γωνιά και ακολούθησε τις οδηγίες που είχε δώσει η εκπαιδευτικός. Αφού λοιπόν, ηρέμησε και αναλογίστηκε το συμβάν, βγήκε έξω από τη γωνιά και αποφάσισε να μοιραστεί με τα υπόλοιπα παιδιά την εμπειρία της. Ειδικότερα, δήλωσε ότι ένιωσε πολύ όμορφα μετά τη χρήση της γωνιάς. Με τα λόγια της μαθήτριας τα παιδιά ξεπέρασαν τους ενδοιασμούς τους και από τη στιγμή αυτή και μετά όποιο παιδί ένιωθε την ανάγκη χρησιμοποιούσε τη γωνιά της ηρεμίας. Το επόμενο διάστημα υπήρχαν αρκετοί μαθητές που αξιοποίησαν τη γωνιάς της ηρεμίας .

 Οι μαθητές αντιλήφθηκαν τη σημασία της και την αξιοποίησαν σε συγκεκριμένες περιστάσεις, όπως όταν αισθάνονταν, θυμό, άγχος, εκνευρισμό.

                                                                               2^ο Δημοτικό Σχολείο Ναυπλίου

 Εκφοβισμός ή σύγκρουση;

Η σύγκρουση θεωρείται πρόβλημα;

Η σύγκρουση θεωρείται πρόβλημα όταν είναι κακώς διαχειριζόμενη! Ποιος είναι όμως ο πρωταρχικός ρόλος στη διαχείριση της σύγκρουσης; Η επικοινωνία κατέχει κύριο ρόλο στη αντιμετώπιση της σύγκρουσης.

 

          Ποιος μπορεί να είναι σε σύγκρουση στο σχολείο;

Υπάρχει ποικιλομορφία. Αρχικά, η σύγκρουση υφίστανται μεταξύ των μαθητών ή μιας ομάδας μαθητών εναντίον ενός ξεχωριστού μαθητή. Οι μαθητές επιπλέον είναι δυνατόν να έρθουν αντιμέτωποι με τους δασκάλους. Ωστόσο, η σύγκρουση μπορεί να πραγματοποιηθεί και μεταξύ δασκάλων, οι οποίοι με την σειρά τους εναντιώνονται σε διοικητικά στελέχη και σε οικογένειες. Επιπροσθέτως, οι οικογένειες διίστανται με άλλες οικογένειες αλλά και με διοικητικά στελέχη. 

Τομείς που ενθαρρύνουν τη σύγκρουση

Ένας ιδιαίτερα σημαντικός τομέας είναι η αίσθηση της ανωτερότητας. Αυτή η αίσθηση δημιουργείται όταν ένα άτομο πιστεύει ότι αυτός/ αυτή είναι καλύτερος/ καλύτερη από άλλους ανθρώπους σε σημαντικά σημεία. Η αίσθηση του να είσαι ιδιαίτερος, ικανός, να έχεις δικαιώματα. Σε ομαδικό επίπεδο ενθαρρύνεται μέσω κοινών πεποιθήσεων για ηθική ανωτερότητα, επιλεγμένο συναίσθημα, ιδιαίτερο πεπρωμένο.

Επιπλέον, ένας εξίσου σπουδαίος τομέας είναι η αίσθηση της αδικίας, όταν ένα άτομο δηλαδή αναγνωρίζει κάτι ως άδικο. Συχνά είναι εξαιρετικά υποκειμενικό. Σε επίπεδο ομάδας αντίστοιχα, αντικατοπτρίζει  την  πεποίθηση ότι μια άλλη ομάδα έχει περισσότερα δικαιώματα.

Ένας άλλος παράγοντας, ο οποίος ασκεί επιρροή στην εμφάνιση συγκρούσεων είναι η ευαισθησία ή ευαλωτότητα. Το άτομο έχει την πεποίθηση και την αντίληψη ότι βρίσκεται σε κίνδυνο. Σε επίπεδο ομάδας, η συλλογική ευπάθεια μπορεί να είναι κοινή σε ορισμένες εθνοτικές ομάδες. Ο φόβος για το μέλλον είναι κοινή αιτία αυτών των συγκρούσεων.

Η δυσπιστία ακόμη ευνοεί την ύπαρξη συγκρουσιακών σχέσεων και εμφανίζεται όταν το άτομο επικεντρώνεται στην υποτιθέμενη εχθρότητα και κακόβουλη πρόθεση των άλλων. Σε επίπεδο ομάδας, η συλλογική άποψη όπου άλλες ομάδες  έχουν κακόβουλες προθέσεις προς την ομάδα.

Τέλος, καθοριστικό ρόλο κατέχουν οι πεποιθήσεις για την ανικανότητα περιλαμβάνουν την αντιληπτή αδυναμία για επιρροή ή έλεγχο γεγονότων και αποτελεσμάτων. Σε επίπεδο ομάδας, όταν μια ομάδα βλέπει τον εαυτό της ως ανίκανη να αλλάξει τις συνθήκες.

Εκφοβισμός

Ως εκφοβισμός ορίζεται η εκ προθέσεως σταδιακά επαναλαμβανόμενη επιθετική συμπεριφορά. Περιλαμβάνει μια έλλειψη ισότητας όσον αφορά τη δύναμη. Ο εκφοβισμός απευθύνεται προς το ίδιο άτομο ή προς την ίδια ομάδα ατόμων. Ο εκφοβιστής  μπορεί να υποστηρίζεται ανοιχτά ή σιωπηλά από μια ομάδα ή κοινό. 

Τύποι εκφοβισμού 

• Σωματικός 

O παραδοσιακός τύπος που όλοι θυμόμαστε, ο οποίος περιλαμβάνει σωματική βία. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η απεριόριστη σωματική βία μπορεί να διωχθεί από τον νόμο.

• Λεκτικός

Όταν ένα άτομο κακοποιεί λεκτικά το ίδιο άτομο επανειλημμένα με κύριο σκοπό να το πληγώσει, να υποτιμήσει την προσωπική του αξία και να τον απομονώσει. To θύμα δεν αισθάνεται ότι έχει τη δύναμη να αντεπιτίθεται. Μερικές φορές οι γονείς συνηθίζουν να λένε στο παιδί τους, να αγνοεί τέτοιες συμπεριφορές ή λένε στα κορίτσια ότι «σε πειράζει γιατί του αρέσεις».

Είναι εκφοβισμός ή σύγκρουση; Μαθητές που έχουν μια διαφωνία μια μέρα και ανταλλάσσουν άσχημες κουβέντες, πιθανότατα διαχειρίζονται λανθασμένα τη σύγκρουση τους.

• Διαδικτυακός εκφοβισμός 

Είναι σκόπιμος και επαναλαμβανόμενος, ενώ προκαλείται μέσω της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε ηλεκτρονικές συσκευές, από πολλούς διαφορετικούς εκφοβιστές.

Ένα προσβλητικό μήνυμα, μια ντροπιαστική εικόνα, ένα βλαβερό μήνυμα, μπορεί να εξαπλωθεί σε χιλιάδες άτομα με ένα κλικ και δε διαγράφεται ποτέ από το διαδίκτυο. Το θύμα ποτέ δεν αλλάζει την τύχη του. Επειδή συμβαίνει εκτός σχολείου, είναι ιδιαίτερα διάχυτο και δύσκολο να ελεγχθεί στο σχολικό περιβάλλον.

Μακροχρόνιες συνέπειες του εκφοβισμού

Ο λεκτικός εκφοβισμός είναι ο πιο συνηθισμένος, με αποτέλεσμα οι οδυνηρές κουβέντες να καταστρέφουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού και την ικανότητα να εμπιστεύεται άλλα άτομα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ο εκφοβισμός έχει επιπτώσεις και στις σχέσεις των παιδιών. Αυτό παρατηρείται όταν τα παιδιά χρησιμοποιούν τη φιλία τους ή απειλούν να τη χαλάσουν για να βλάψουν κάποιον. Ο κοινωνικός αποκλεισμός και η απόρριψη είναι επακόλουθα του εκφοβισμού. Η διάδοση φήμης επιπλέον είναι μια μορφή σχεσιακής επιθετικότητας. Αυτή η μορφή εκφοβισμού συναντάται πιο συχνά στα κορίτσια.

Δύσκολο να αναγνωριστεί

Είναι δύσκολο να βλέπουμε το γυναικείο φύλο να εκφοβίζει, επειδή οι αλληλεπιδράσεις των κοριτσιών είναι περισσότερο εγκεφαλικές/πνευματικές και λιγότερο σωματικές. Τα κορίτσια είναι πιο βιολογικά και κοινωνικά προγραμματισμένες προς τη σύνδεση και την επικοινωνία, είναι λογικό να εκδηλώνουν την επιθετικότητά τους χρησιμοποιώντας τις σχέσεις. Είναι μια στρεβλή μορφή κοινωνικής ανάπτυξης. Αυτές είναι συχνά οι κοπέλες που έχουν ισχυρές κεραίες για κοινωνικά σήματα, αλλά στερούνται της συναισθηματικής ωριμότητας.  Οι εκπαιδευτικοί αργούν να το αναγνωρίσουν, επειδή συχνά συμπαθούν αυτά τα κορίτσια.

Το παιχνίδι της δημοσιότητας

Η έντονη ανάγκη να είσαι δημοφιλής και ισχυρός είναι αυτό που πυροδοτεί τα κορίτσια να εκφοβίζουν άλλα άτομα. Η δημοτικότητα είναι θεμελιώδης για τους εφήβους ως ένας τρόπος να καθησυχάσουν τον εαυτό τους για το κύρος τους, την ελκυστικότητα, ακόμη και την ικανότητα έλξης αρσενικών. Υπάρχει κάτι πολύ πρωτόγονο και ενστικτώδες για αυτό.

O αποκλεισμός ενός κοριτσιού και ο χαρακτηρισμός ως ηττημένη, ψυχικά διαταραγμένη, μπορεί να είναι ένας τρόπος προβολής των δικών τους φόβων και αδυναμιών.

Τα κορίτσια εκφοβίζουν σε ομάδες/συμμορίες

Ακόμα και παιδιά που ξέρουν ότι δεν επιτρέπονται τέτοιες συμπεριφορές, μερικές φορές  στηρίζουν αυτού του είδους τον εκφοβισμό. Το θύμα τότε αισθάνεται ότι όλοι είναι εναντίον του, όχι μόνο η «βασίλισσα μέλισσα». 

Οι ενήλικες πρέπει να το αντιμετωπίσουν αυτό το είδος εκφοβισμού φέρνοντάς το στην επιφάνεια, οργανώνοντας δραστηριότητες με σκοπό την ευαισθητοποίηση και την ενσυναίσθηση. Οι παρευρισκόμενοι μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.

Το παιδί με την κόκκινη γραμμή / The kid with the red line

Προτεινόμενη ταινία μικρού μήκους για τον σχολικό εκφοβισμό

https://youtu.be/wMI9UUtnSKM

 

Με παντομίμα 

ο μήνας των γενεθλίων μου

Επιλέγεται ο κατάλληλος χώρος και δίνεται η οδηγία να μπει η ομάδα σε κύκλο. Ο καθένας  πρέπει να μπαίνει στο κέντρο του κύκλου και μόνο με παντομίμα  να παρουσιάζει τον μήνα που έχει γεννηθεί.  Απαγορεύεται να μιλάει ή να δείχνει με τα δάχτυλά του το νούμερο που αντιστοιχεί στο μήνα των γενεθλίων του.

Αφού τελειώσουν όλοι, μπαίνουν ο ένας δίπλα στον άλλον σε σειρά,  με βάση τον μήνα που γεννήθηκαν. Οι υπόλοιποι της ομάδας παρακολουθούν την τοποθέτηση του καθενός. Χωρίς να μιλούν και έχοντας στον νου την αρχική παντομίμα, «διορθώνουν», όταν βλέπουν κάποιον να μην είναι στη σωστή θέση-σειρά.

Στο τέλος γίνεται συζήτηση για τον κάθε μήνα που παρουσιάστηκε. Προκύπτουν προεκτάσεις διαπολιτισμικότητας, αφού για παράδειγμα η περιγραφή του μήνα Φεβρουαρίου  θα είναι διαφορετική όχι μόνο  για διαφορετικές χώρες, αλλά και για διαφορετικές περιοχές της ίδιας χώρας. Έτσι, προάγεται η κατανόηση της πολιτισμικής ετερότητας και του διαπολιτισμικού σεβασμού, ενώ παράλληλα καλλιεργείται η αποδοχή, η αλληλεγγύη και η ενσωμάτωση όλων.

 

Διαγράμματα Venn

Πάντα υπάρχουν κοινά σημεία 

         Δίνεται η οδηγία να χωριστεί η ομάδα σε  ζευγάρια. Σε κάθε ζευγάρι δίνεται ένα Α4 με δυο τεμνόμενους κύκλους.

Ακολουθούν ερωταπαντήσεις γύρω από τη ζωή του καθενός και έτσι αποκαλύπτονται τα κοινά και τα μη κοινά στοιχεία της ζωής και  της προσωπικότητας του καθενός.

Τα κοινά   στοιχεία γράφονται στην τομή των δύο κύκλων και τα μη κοινά  εκτός της τομής τους.

Είναι καταπληκτική η διαπίστωση του ότι όσο διαφορετικοί  κι αν είμαστε πάντα  υπάρχουν κοινά πράγματα που μας ενώνουν!

Πρόκειται για δραστηριότητα που μπορεί να εφαρμοστεί στην τάξη σε πολλές περιπτώσεις: σαν απλό παιχνίδι γνωριμίας στην αρχή της σχολικής χρονιάς, με την αφορμή του ερχομού ενός νέου μαθητή στην τάξη,  ανάμεσα σε παιδιά που έχουν διαφορές μεταξύ  τους, κ.τ.λ. Σε κάθε περίπτωση τα κοινά σημεία των ατόμων που θα διαφανούν οπωσδήποτε, καλλιεργούν την αποδοχή του φαινομενικά διαφορετικού άλλου, πράγμα απαραίτητο  για δημιουργία βάσης ή επαναπροσδιορισμού σχέσεων.